Heb je je al eens afgevraagd “Zijn QR-codes veilig?” Ze zijn tegenwoordig overal, van menukaarten tot betaalverzoeken. Maar pas op, want met de populariteit van QR-codes, neemt ook het risico van ‘qishing’ toe, een vorm van phishing waarbij kwaadwillenden QR-codes gebruiken om persoonlijke informatie te stelen of schadelijke software te verspreiden.
Om veilig gebruik te blijven maken van QR-codes, is het belangrijk dat je weet waarop te letten. Voorkom het slachtoffer worden van qishing door altijd de betrouwbaarheid van de bron te controleren. Scan geen QR-codes die verdacht lijken en zorg dat je mobiele beveiliging up-to-date is.
In een wereld waar digitale veiligheid essentieel is, bieden we heldere tips en inzichtelijke informatie om je te helpen beschermen tegen qishing. Maak slim gebruik van QR-codes zonder je zorgen te maken over je online veiligheid. Hier leer je hoe je valkuilen kunt herkennen en wat de beste praktijken zijn om je digitale leven te beschermen.
Zijn QR-codes veilig? Het belang van bewust scannen
QR-codes zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Ze bieden snelle toegang tot websites, menukaarten, online tickets en nog veel meer. Maar zoals met alle technologie zijn er risico’s verbonden aan het onzorgvuldig gebruik van QR-codes. Het fenomeen ‘qishing’, een samentrekking van QR en phishing, duidt op frauduleuze praktijken waarbij scammers QR-codes gebruiken om je persoonlijke informatie te stelen of malware te verspreiden.
Wat is qishing en hoe herken je het?
Qishing vindt plaats wanneer cybercriminelen een QR-code manipuleren om je naar een schadelijke website te leiden. In plaats van de verwachte authenticatiepagina of een menukaart, kom je terecht op een vervalste site die jouw inloggegevens probeert te ontfutselen of schadelijke software op je apparaat installeert.
- Hoe herken je een qishing-poging: Wees sceptisch over QR-codes die uit het niets lijken te komen, bijvoorbeeld stickers in openbare plaatsen of QR-codes die via e-mail worden verstuurd.
- Controleer de bron: Als een QR-code wordt aangeboden door een bekende entiteit, zoals een restaurant of evenementenorganisatie, controleer dan of het officiële communicatiekanalen zijn.
- Let op URL-omleidingen: Na het scannen van een QR-code, controleer de URL waarnaar je wordt doorverwezen en kijk of deze legitiem lijkt.
- Gebruik beveiligde QR-lezers: Sommige apps bieden extra beveiliging door de URL te controleren voordat je de website bezoekt.
Techniek en proces achter QR-codes
Een QR-code is een matrixcode of tweedimensionale streepjescode die bestaat uit zwarte vierkanten op een witte achtergrond. Ze kunnen een aanzienlijke hoeveelheid gecodeerde informatie bevatten, waaronder URL’s, contactgegevens en teksten.
- Encodering: Informatie wordt omgezet in een visueel patroon dat door scanners kan worden uitgelezen.
- Decodering: Een smartphone of QR-scanner leest de code en zet deze om naar bruikbare informatie of een actie, zoals het openen van een webpagina.
- Dynamisch vs. Statisch: Dynamische QR-codes verwijzen naar een URL waar de inhoud kan worden bijgewerkt, terwijl statische QR-codes onveranderlijke informatie bevatten.
Soorten QR-codes en hun toepassingen
Er bestaan verschillende soorten QR-codes, elk met hun eigen doel.
- URL QR-codes: Directe links naar websites of social media pagina’s.
- VCard QR-codes: Delen van contactgegevens.
- Wi-Fi QR-codes: Automatisch verbinden met Wi-Fi-netwerken zonder het wachtwoord in te voeren.
- Cryptocurrency QR-codes: Voor het verzenden of ontvangen van betalingen in cryptocurrencies.
Voorkom slachtoffer te worden van qishing: Preventieve maatregelen
Hier zijn enkele preventieve maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van qishing:
Verifieer de betrouwbaarheid van QR-codes
Controleer altijd de bron van een QR-code. Als je niet zeker weet waar hij vandaan komt, scan hem dan niet. Kijk bijvoorbeeld naar officiële documentatie, e-mails of websites om de echtheid te bevestigen.
Gebruik beveiligde en bijgewerkte Software
Zorg ervoor dat de app die je gebruikt om QR-codes te scannen, betrouwbaar en up-to-date is. Sommige apps hebben geïntegreerde beveiligingsfuncties die je beschermen tegen verdachte links.
Wees alert op omleidingen en onbekende URL’s
Na het scannen van een QR-code, let goed op de URL. Als deze je omleidt naar een onbekende of verdachte website, verlaat deze dan onmiddellijk.
Installeer een betrouwbare antivirus- en antimalwaresoftware
Goede beveiligingssoftware op je smartphone of tablet kan je beschermen tegen aanvalspogingen door qishing.
Stel jezelf in staat om veilig QR-codes te gebruiken
Het correct en zorgvuldig gebruiken van QR-codes is de sleutel tot het minimaliseren van de risico’s van qishing. Door alert te blijven en bovenstaande tips te volgen, kun je optimaal gebruikmaken van de handigheid van QR-codes zonder je veiligheid in gevaar te brengen.
Hoe te handelen bij een vermoedelijke qishing-poging
Als je vermoedt dat je het slachtoffer bent geworden van qishing, is het belangrijk om direct actie te ondernemen. Wijzig al je wachtwoorden en neem contact op met de instantie die naar verluidt de QR-code heeft verspreid. Meld het incident vervolgens bij de desbetreffende autoriteiten.
Met deze kennis ben je nu beter uitgerust om de vraag “Zijn QR-codes veilig?” te beantwoorden en jezelf te beschermen tegen qishing. Veilig scannen!
Meest gestelde vragen
1. Zijn QR-codes überhaupt wel veilig?
QR-codes op zich zijn veilig; ze zijn simpelweg een manier om informatie te versleutelen en snel te delen. Het risico schuilt echter in hoe ze gebruikt worden. Malafide QR-codes kunnen je naar schadelijke websites leiden of malware downloaden op je apparaat. Je beschermen tegen qishing begint met gezond verstand: scan alleen QR-codes van betrouwbare bronnen en wees alert op ongebruikelijke verzoeken nadat je een code hebt gescand.
2. Hoe herken ik een onveilige QR-code?
Een onveilige QR-code is moeilijk te herkennen met het blote oog. Voordat je dus een QR-code scant, controleer de bron. Vertrouw je het niet, of krijg je de QR-code via een onverwachte route (zoals een e-mail of een vreemde flyer), scan dan niet. Bij het scannen kun je ook een QR-scanner app gebruiken die de link eerst checkt voordat deze opent in je browser.
3. Hoe voorkom ik dat ik slachtoffer word van qishing?
Voorlichting is de sleutel tot het voorkomen van qishing. Wees op je hoede voor QR-codes die je aansporen om persoonlijke informatie in te voeren of die je rechtstreeks naar een betalingspagina sturen. Blijf altijd kritisch op waar je je informatie achterlaat en scan geen QR-codes die je niet vertrouwt. Als je jezelf en je collega’s wilt wapenen tegen verschillende vormen van digitale fraude, overweeg dan een security awareness training bij Flexamedia, waar je leert hoe je digitale dreigingen herkent en hoe je hierop moet reageren.