Heb je ooit een QR-code gescand en je afgevraagd of deze wel te vertrouwen is? Tegenwoordig is het cruciaal om alert te zijn, want valse QR-codes kunnen leiden tot qishing: een vorm van phishing via QR-codes. Om jezelf te wapenen tegen dit bedrog, is het essentieel om de tekenen van frauduleuze QR-codes te herkennen en te weten hoe je ze moet vermijden.
Je kunt onder andere letten op de context waarin je de QR-code vindt. Een QR-code in een ongevraagde e-mail of op een verdacht uitziende flyer kan al een rood signaal zijn. Vervolgens is het slim om voor het scannen de URL te controleren die vaak onder of naast de code staat vermeld. Deze moet overeenkomen met de verwachte website en geen vreemde tekens of spelfouten bevatten.
Tenslotte, voor complete gemoedsrust, kan het gebruik van een beveiligde QR-scanner-app die de link analyseert voordat je doorgestuurd wordt, helpen om qishing te voorkomen. Deze apps detecteren malafide links en waarschuwen je voordat er iets mis kan gaan. Zo blijf je altijd een stapje voor op internetcriminelen en zorg je ervoor dat jouw persoonlijke informatie veilig blijft.
Wat is een valse QR-code?
QR-codes zijn tegenwoordig overal te vinden, van advertenties tot menukaarten in restaurants. Maar wist je dat deze handige vierkante patronen ook gebruikt kunnen worden voor frauduleuze doeleinden? Het herkennen van een valse QR-code is cruciaal om qishing-bedrog te voorkomen. Een valse QR-code kan je omleiden naar een schadelijke website waar cybercriminelen stelen je persoonlijke informatie of zelfs malware installeren op je apparaat.
Hoe werkt qishing-bedrog?
Qishing-bedrog, soms QR-phishing genoemd, manipuleert het gemak van QR-codes om slachtoffers ongemerkt naar frauduleuze websites te leiden. Deze websites lijken vaak op legitieme websites. Echter, wanneer je inloggegevens of persoonlijke informatie ingeeft, belandt deze rechtstreeks in de handen van cybercriminelen.
Waaraan herken je een verdachte QR-code?
Er zijn enkele veelzeggende tekenen die je kunnen waarschuwen voor een potentieel gevaarlijke QR-code:
- Onbekende bron: De QR-code komt van een flyer of e-mail die je niet verwachtte of van een onbekende afzender.
- Vreemde URL: Na het scannen van de QR-code word je omgeleid naar een URL die niet overeenkomt met de verwachte bestemming of er vreemd uitziet.
- Dwangmatige actie: De QR-code vraagt je om snel te handelen en bijvoorbeeld direct persoonlijke informatie in te voeren.
- Geen beveiliging: De website waarnaar de QR-code verwijst, gebruikt geen HTTPS-beveiliging, wat je kunt zien aan de afwezigheid van een slotje in de adresbalk.
Technieken om valse QR-codes te vermijden
Om jezelf te beschermen tegen schadelijke QR-codes, is het belangrijk om de volgende technieken toe te passen:
- Scan niet blindelings: Scan QR-codes alleen als je zeker weet dat ze van een betrouwbare bron komen.
- Gebruik een beveiligde QR-scanner: Sommige QR-scanners hebben ingebouwde beveiliging die controleert of een link veilig is voordat deze wordt geopend.
- Dubbelcheck de URL: Bekijk de URL voorzichtig voordat je persoonlijke informatie invoert of verdergaat op de website.
- Let op visuele aanwijzingen: Als de QR-code er handmatig aangebracht of over geplakt lijkt, wees dan extra voorzichtig.
Hoe bescherm je jezelf tegen qishing?
Om je persoonlijke gegevens veilig te houden wanneer je QR-codes gebruikt, overweeg de volgende stappen:
- Blijf up-to-date: Zorg ervoor dat de beveiligingssoftware op je apparaat altijd actueel is.
- Beperk persoonlijke informatie: Deel nooit meer informatie dan strikt noodzakelijk is.
- Verifieer met de bron: Als je twijfels hebt over een QR-code, verifieer dan bij het bedrijf of persoon die de code zogenaamd heeft verstrekt.
- Blijf waakzaam: Blijf altijd oplettend voor ongewone verzoeken of waarschuwingen van je apparaat na het scannen van een QR-code.
Soorten legitieme QR-codes versus valse QR-codes
Het is belangrijk om het verschil te kennen tussen legitieme en valse QR-codes. Legitieme QR-codes worden vaak gebruikt voor marketingdoeleinden, ticketverkoop, betalingen of om informatie toegankelijk te maken. In tegenstelling tot valse QR-codes, die vaak gericht zijn op diefstal van identiteitsgegevens, verspreiding van malware of phishing-aanvallen. Wees alert op de context waarin de QR-code wordt aangeboden en of de code lijkt te passen bij het merk of de entiteit die het claimt te vertegenwoordigen.
Geavanceerde technieken voor het detecteren van neppe QR-codes
Technologische ontwikkelingen hebben meer geavanceerde methoden voor het detecteren van neppe QR-codes mogelijk gemaakt:
- Beeldanalyse: Gespecialiseerde software kan afwijkingen in het patroon van een QR-code die op bedrog kunnen wijzen identificeren.
- AI-gedreven scanners: KI technologie wordt steeds vaker toegepast om schadelijke QR-codes te herkennen voordat ze schade aanrichten.
Conclusie: Hoe voorkom je qishing-bedrog effectief?
Om effectief qishing-bedrog te voorkomen, is het cruciaal om kritisch en alert te zijn bij het scannen van QR-codes. Vertrouw niet blindelings elke code die je tegenkomt en gebruik de bovenstaande technieken om je persoonlijke informatie veilig te stellen. Door waakzaam te blijven en goed geïnformeerd te zijn over de mogelijke gevaren van valse QR-codes, kun je qishing-bedrog een stap voor blijven.
Meest gestelde vragen
1. Waar moet ik op letten om een neppe QR-code te herkennen?
Om een neppe QR-code te onderscheiden, zijn er een aantal signalen waar je op kunt letten. Allereerst, wees sceptisch wanneer je een QR-code ziet in een onverwachte of onbetrouwbare context, zoals op een flyer of in een ongevraagde e-mail. Controleer altijd de bron van de QR-code en verifieer bij de uitgever of deze legitiem is. Let op vreemde of misvormde patronen die afwijken van de standaard grid-structuur van een normale QR-code. Onderzoek ook de URL die verschijnt wanneer je de code scant; een veilige link begint meestal met ‘https://’. Wees extra alert als je wordt gevraagd om persoonlijke informatie in te vullen nadat je de code hebt gescand. Bij twijfel, scan de code niet.
2. Hoe kan ik mezelf beschermen tegen qishing via QR-codes?
Om jezelf te beschermen tegen qishing, kun je een aantal preventieve maatregelen nemen. Installeer eerst een betrouwbare QR-scanner die veiligheidscontroles uitvoert voordat een link wordt geopend. Vertrouw niet blindelings op elke QR-code die je tegenkomt, vooral niet als deze ongevraagd is. Voer altijd een visuele inspectie uit; een legitieme QR-code is duidelijk en heeft geen tekenen van manipulatie. Blijf kritisch bij het verstrekken van persoonlijke informatie. Schakel indien mogelijk de optie ‘voorbeeldweergave’ in je scanner app in, zodat je de URL kunt zien voordat je deze opent.
3. Welke stappen kan ik nemen als ik denk dat ik het slachtoffer ben van qishing door een QR-code?
Indien je vermoedt dat je het slachtoffer bent geworden van qishing, is het belangrijk direct te handelen. Wijzig allereerst je wachtwoorden van eventuele accounts waar je informatie hebt ingevoerd na het scannen van de valse QR-code. Neem contact op met je bank of creditcardmaatschappij als je financiële gegevens hebt gedeeld. Het is ook aan te raden om aangifte te doen bij de politie voor digitale fraude. Voor meer tips over hoe je veilig online kunt blijven en je bewustzijn omtrent digitale veiligheid kunt vergroten, neem deel aan een security awareness training bij Flexamedia.